opis przez księdza straszliwych mrozów 1740-1741 ciekawostka

Witam
następna ciekawostka
jeszcze jeden z opisów księdza Mykanowskiego w 1740r
o bardzo srogich mrozach i wielkiej biedzie ludzi, dość trudny do odczytania
ale podejrzewam, że bardzo ciekawy,

Parafia Mykanowa jest mi bardzo bliska i byłabym bardzo wdzięczna prosząc o odczytanie tego opisu

dziękuje bardzo
Małgorzata

Tragiczne Iuvcentus in hoc Anno ??? 1740 opisuiąsza (-a?)

1mo (<= primo; po pierwsze). Zima ta ieszcze in A.D. [Anno Domini = roku pańskiego] dni 1739no 0tego „no” nie rozumiem] upadła na dwie Niedzieli przed ś. [świetym] Michałem w Gorach y gdzie [słowo, którego nie odczytuję (Saalom ???).] Zboza prawie wszystkie w polach zostały, ani nic na zimę zasiac niemogli dla czego [<= a dlatego] im iako te [<= prawdopodobnie] owce kozy od głodu zdychac musiały. Potym ich[drugiej sylaby nie odczytuję] tam głód wielki ztąd w Krakowie drogosc [słowo nieczytelne (wielka?).] U nas zas [<= zaś] na dwie niedzieli przed Wszystkimi Swiętemi, mrozy nastąpieły, dla czego wielu niedoszoło [<= nie doszło,; nie dotrwało do] [słowo (jednosylabowe?0 nieczytelne i dalej] miny.
[następna strona, numer 25:]
25 [numer strony??] natydzien przed Adwentem mrozy az gonty y deski strzazkały iak za pul [<= pół] zimy. Poty, 3 Króle. Sniegi i mrozy wielkie od kilkudziesiąt lat nie słychne, ani [słowo jednosylabowe nieczytelne (tożd ?, teże?)] ono snieg tak wielki [słowo nieczytelne (też? gdzie?)] miejscami konia zniego niewidac było. W studniach wody zamrzały nawet i w Izbach, choc ustawicznie w piecach palono. ten snieg i te mrozy długo trwały az ku S.[wietemu] Woyciechu. dla tego pozny Rok był w zasiewach, zniwa około S.[wietego] Bartłomieia dopiero zaczynały się: bo słoty i deszcze przeszkadzały. znowu tej zimy ciężki wiele ludzi na śmierć po drogach po umarzało: inni sobie rece [<=rece] nogi uszy nosy po odmrazali.
We wsi Zadrozu cztery mile od Krokowa [dalej cztery wiersze (linie)po łacinie, której nie znam, a nastepnie:]
dzie do wsi Wielmozy poiechał, nazad zaraz z wieczora do domu powracając: zbładził po polu y gorach włócząc się organista y dwoch chłopcow omrozilo się; których ten ze pomieniony X. Pleban na śmierć dysponasził [<?] – [nieczytelne dwuliterowe slowo (BN => by?)] zas Sami ludzie na konia wsiadszy: kon zaniosł go do wsi [słow, chyna nazwa wsi, nieczytelne] y tam zdiawszy [<= zdiąwszy] go z konia ludzie się go do[następne 2-3 sylaby tego słowa niezrozumiałe]

[następna strona, nr 26:]
ale rece y nogi gębę sobie po odmrazał.
Tejze zimy Ryby po stawach i Łazach po wymarzały i przysychały. Item [<= również (łac drzewa sadowe zgrontu po wymarzały, a osobliwie [<= szczególnie], włoskie orzechy y [słowo niezrozumiałe]. Item [również] Ptactwo, zające, lisy zdychały. Wilcy luda miejscami iedli.
Item w tym Roku w Wigilią [w przeddzień] s. Bartłomieia w nocy straszne grzmoty łyska y pioruny bieły [<= biły].
Item w Wigilie [czyli dzień przed] Ś.[wie tego] Tomasza [chyba 5 słów po łacinie – nie rozumem ich] straszne także łyskania i grzmoty y pioruny biły tak iako około srod lata [<=śród lata – w połowie lata]. Tejze nocy wiatr y [słowo nieczytelne] gwałtowny, tak ze wiele drzewa po [słowo nieczytelne] na wywracało; po Wsiach, Miastach Budynki [słowo nieczytelne] po odzierał. U S[więtego] Jędrzeia w Krako [<??!] [zatem słowo nieczytelny (chodzi o jakiś element wystroju wieży kościelnej chyba)] ze [znowu slowo nieczytelne (pewnie drugi jakiś element)] zrzucił na wiezy.
[dalej jest jeszcze tekst, czytelny, ale już po głodzie – ksiądz dzieje spisywał, historia]

jeszcze raz dziękuje
ksiądz spisał tragiczne losy ludzi w czasie wielkich mrozów i wielkiej nędzy
chciał pewnie, żeby nie zostało zapomniane
przeglądam jeszcze księgi tych lat może natknę się na coś ciekawego?
czy miejscowość wymieniona to Krokowa czy może być Kokawa to by było bardziej wiarygodne,
bo jest tuż przy Mykanowie?

pozdrawiam serdeczne podziękowania
Małgorzata

Osobiście przypuszczam, że w strefie o promieniu tak 100 km od Mykanowa pogoda się, generalnie, nie bardzo rózniła pod względem tego, że ryby w stawach zamarzały a zające po polach lasach zdychały, kiedy i jakie śniegi spadły, że mróz luty trzaskał ludem bożym, iż i ubranym (różnie przecież) nosy, uszy, ręce, nogi się odmrażały.
Jakie to ma znaczenie, czy mogła to być Kokawa, czy miejsce o 15 km od niej? Jestem przekonany, że tamta zima wszędzie była przesroga i w całej Rzeczypospolitej Obojga Narodów ludziom się dała we znaki. Natomiast pioruny i łyski, o których ksiądz pisze, niekoniecznie musiały się wszystkim pokazywac jednocześnie, burze mają to do siebie, że się przemieszczają szybciej niż pory roku i właściwa dla nich (pór) pogoga z odpowiednimi temperaturami itd.

Dwa razy w tekście (przynajmniej tym odczytywantym) występuje miejscowość Kr.....
W każdym z tych miejsc, przepisując, starałem sie dokładnie zapisać, nazwać to, co widzę, kojarzę.
Sam się zdziwiłem, że ksiądz ma dane z Krakowa (1) i tak bardzo boleje. W drugim miejscu już wiedziałem, że na pewno nie o Kraków chodzi (2). Napisałem, jak odczytałem.
Każdy jednak może załączony skan ściąnąć, powiększyć i zapis badać do woli. Nie zdziwię się, jeśli nazwy własne odczyta inaczej.

(1)


(2)

ja tylko spytałam, czy nie Kokawa choć rzeczywiście według zapisu księdza i teraz jeszcze raz próbuje odczytać ten tekst to stoi jak wół w Krakowie w drugim przypadku pewnie też chodzi o Kraków,
całe zdanie odczytuje tak: " na dwie niedzieli przed św. Michałem w Górach gdzie Góralom zboża prawie wszystkie w polach zostały, ani nic na zimę zasiać nie mogło, dlaczego stada im .......trudno odcz. .. owcy kozy od głodu zdychać musiały po 300 i 400 drugim do ....trudno odcz...
powyzdychały potym zapadł tam głód wielki stad w Krakowie
drogoszcz? U nas zaś na dwie niedziele przed wszystkiemi swiętymi "
moim zdaniem ksiądz opisał sytuację dot: Krakowa i Górali
w słowach " U nas zaś na dwie niedziele " wraca do opisu parafii Mykanowa,

Tak Myślę ale nie wiem czy dobrze
pozdrawiam
Małgorzata

... stąd w Krakowie drogosc...
Drogosc - tak chyba odczytałem ostatnie słowo, Pani: drgoszcz, nie sprawdzam już w oryginale, ale rozumiem to od początku jako: drożyzna.

Wychodzi na to, że rzeczywiście byłoby to o Krakowie. I Góralach.
Nie analizowałem tekstu dokładnie podczas odczytywania, spieszyłem się, starałem się więc zaisać jak jak najwięcej kontrolowałem tylko, czy ma sens to, co piszę. Niepokoiło mnie, że sroga zima chyba się skończyla, a ksiadz dalej o nieszczęścia referuje, az doszedłem do cesarza i tu już spasowałem.