Jestem właśnie świeżo po rozmowie z P. Mirosławem Grygielem, Przewodniczącym Towarzystwa Genealogicznego w Wągrowcu. Moja rodzina Grygielów zamieszkująca Miedźno od początku 19 wieku, wywodzi się z Wągrowca. Dociekając dziś w rozmowie z P. Mirosławem, skąd pochodzi nazwisko, dowiedziałem się, iż u niego w rodzinie przekazywana była następująca opowieść: w 15 wieku Jastrząbowie [nazwisko] przyjęli od niemieckiego magnata Krygiera okazałą posiadłość pod Wągrowcem wraz z ogromnym obszarem ziemnym ...warunkiem otrzymania posiadłości była zmiana nazwiska z Jastrząb na Krygier, dziś spolszczone Grygiel.
Czy ktoś z Państwa spotkał się w historii swojej rodziny z podobnym przypadkiem? Czy tego rodzaju "zmiany nazwisk" były powszechne?
zmiany nazwisk z roznych powodow byly powszechne.Uszlachcano je, zapisywano z bledem, spolszczano, nadawano za przejscie na katolicyzm. To, o czym Pan pisze jest bardzo dziwne. Z jakichs powodow rodzina nie tylko otrzymala ziemie, ale i nazwisko.
Moze bylo to w zamian za porzucenie judaizmu, ale nie wiem czy okres temu odpowiada.Na Litwie za tego typu zabiegi mozna bylo otrzymac tytul szlachecki.
A o czym może świadczyć poniżej przedstawiona zmiana nazwiska na przełomie lat 20 i 30 XIX wieku. Część dzieci mojego przodka rodziła się pod nazwiskiem Kolmasa a druga część już pod nazwiskiem Kolmasiak. Później wszyscy nosili to drugie nazwisko. Dodam, że ich ojciec był służącym w dworze w Maluszynie. Jeśli dobrze pamiętam był fornalem. Może ma to jakieś znaczenie.
Czy potrafią mi Państwo to wyjaśnić, albo choć wskazać, gdzie szukać informacji, w jakich archiwaliach?
Proponowałbym przeszukanie na stronach od 1261 do nast.
Encyklopedja podręczna prawa prywatnego : założona przez Henryka Konica. T. 3, Osobistości prawa - przedsiębiorstwo / pod red. Fryderyka Zolla i Jana Wasilkowskiego.
Dzięki! Ciekawa ta pierwsza pozycja, jednak ze względu na czas jej wydania – okres międzywojenny – nic w niej odnośnie mojego przypadku nie znalazłem.
Okresem pasują za to polecane przez Ciebie Dzienniki Praw Królestwa Polskiego. Są w bibliotece cyfrowej, jednak ich objętość jest powalająca i przejrzenie tego materiału zajęłoby mi sporo czasu. Sporządzono na szczęście osobno spis tych wszystkich ustaw i po jego przejrzeniu nic adekwatnego do powyższej sytuacji nie znalazłem.
Przyszło mi tak jeszcze do głowy – czy zmiana nazwiska mogła nastąpić np. po zaprzestaniu pracy dla dziedziców, żeby się w jakiś sposób nobilitować, odciąć od przeszłości?
Można ewentualnie jeszcze zainteresować się co mówiło ówczesne prawo hipoteczne - ziemskie
proponowałbym zacząć o d lektury właśnie nie spisów DPKP, bo to rzeczywiście może być trudne zwłaszcza , że brak tam omówienia w prosty sposób i współczesnym językiem wykładni prawnej ,ale od analizy prawa dokonanych przez poniższych autorów :
Jeziorański, Feliks (1820-1896), Ustawy hypoteczne i przepisy o zatwierdzaniu aktów notaryalnych obowiązujące w Królestwie Polskiem. Cz. 1. Prawo o przywilejach i hipotekach z roku 1825 / z objaśn. Feliksa Jeziorańskiego., Warszawa 1881
pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=3474&dirds=1&tab=1