Klekoty - wieś w parafii Kruszyna - „wieś ,której już nie ma”...

Też spotkałem się z aktami związanymi z wsią Klekoty w tychże czterech parafiach. Można jeszcze zrozumieć, że część Klekot należąca do dóbr Kruszyna należała również i do parafii Kruszyna. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego podaje, że Klekoty należące do dóbr Broniszew należą do parafii Mykanów. To że Klekoty pojawiają się w parafii Nowa Brzeźnica mógłbym jeszcze rozumieć z tego powodu, że właścicielem Broniszewa, Prusicka i Wólki Prusickiej była w XIX w. ta sama osoba, a ponieważ Wólka Prusicka i Prusicko należały do parafii w Nowej Brzeźnicy to niektórzy ludzie z Klekot mogli tamże wypełniać swoje religijne obowiązki. Ale dlaczego Klekoty przyporządkowano również i do parafii Borowno to tego już wytłumaczyć nie potrafię.
Kościół wybudowany przez Wojciecha Męcińskiego w Prusicku w 1747 r. był zapewne raczej tylko kaplicą dworską, która jednakże mogła również służyć jako kościół filialny parafii w Nowej Brzeźnicy. Na pewno nie była to osobna parafia i jeżeli odbywały się tam chrzty, małżeństwa czy pogrzeby to i tak zapisywano je do ksiąg parafialnych Nowej Brzeźnicy. To mogłoby również wyjaśniać pojawianie się aktów metrykalnych z Klekot w parafii Nowa Brzeźnica. Być może mieszkańcy Klekot nie udawali się wcale do Nowej Brzeźnicy lecz znacznie bliżej do kaplicy dworskiej w Prusicku, gdzie udzielano im sakramentów.

Analizowałem jeszcze raz wszystkie wpisy dotyczące wsi Klekoty /trochę się już uzbierało /i wynotowałem sobie kilka znaków zapytania.
1.Być może na tym terenie były dwie wsie o nazwie Klekoty. W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego /tom IV-rok 1883 / są bowiem dwa wpisy:
-Klekoty-wieś włościańska i osada karczemna,Powiat Nowo-Radomski,gmina i parafia Kruszyna.
Obszar-125 mórg.
-Klekoty-wieś włościańska,Powiat Nowo-Radomski,gmina i parafia Brzeźnica.Obszar-62 morgi.
2.Jeżeli chodzi o nazwisko Koćwin to odnalazłem akt zgonu Anny Koćwin /nr.68/1897 par.Kruszyna / córki Józefa Milczarka i Małgorzaty Karoń,urodzonej i zmarłej w wsi Klekoty.Pozostawiła po sobie owdowiałego męża Sylwestra i jednego syna. /Sylwester-urodzony w wsi Lgota par.Kruszyna-akt nr.88/1846 / Pozostałe w Klekotach dwie rodziny mogły pochodzić zatem z jednej zagrody.

Ustaliłem, o czym napisałem kilka postów powyżej, że wieś Klekoty należała w jednej części do dóbr Broniszew, a w drugiej części do dóbr Kruszyna. Otóż Klekoty położone były przy strumieniu o nazwie Struga, zwanym dawniej Pijawka. Tutaj też przebiegała granica między dobrami Broniszew i Kruszyna. Wieś leżała w jednym miejscu, ale była sztucznie podzielona granicą pomiędzy dobrami.

Witam.
Mam pytanie do Pana Krzysztofa Łągiewki.
Wracając do rozpatrywanych już wcześniej spraw,analizowałem dzisiaj załączone w temacie-Klekoty mapki z 1889/1890r Wieś należała do dóbr Kruszyna,ale na mapce działki rozdzielone są pomiędzy pięciu właścicieli /użytkowników /oraz na tzw.część wspólną.Wśród tych osób jest jeden z moich prapra......Franciszek Kołodziejczyk,na którego jak dobrze policzyłem przypada 18 działek /z tego 3 działki to ugór ,pozostałe zaś określone są jako pole / W tym okresie według metryk w Klekotach mieszka dużo więcej rodzin.Być może mapka obejmuje tylko część wsi.?
Następna sprawa która mnie nurtuje,to sposób w jaki je nabył /czy mógł je kupić?/
Franciszek Kołodziejczyk rodzi się w Wikłowie w 1819r i mieszka tam do 1850r? /w aktach wpisywany jako gospodarz / Od 1851r do 1855r? figuruje jako gospodarz w Kruszynie.W latach 1856-1881 /data śmierci /jest już gospodarzem we wsi Klekoty.
Pozdrawiam
Krzysztof

Mapka, którą zamieściłem dotyczy tylko tej części wsi Klekoty, która należała do dóbr Kruszyna. Wg. mnie na północ od tej części za drogą z Kruszyny do Prusicka leżała druga część wsi Klekoty należąca do dóbr Broniszew. Niestety nigdzie nie natrafiłem na mapę przedstawiającą tę drugą część Klekotów. Istotnie więc ma Pan rację, w Klekotach mieszkało wtedy więcej rodzin, a ta mapa obrazuje tylko część wsi.
Muszę też skorygować sam siebie, bowiem napisałem że granica między dobrami Broniszew, a Kruszyna przebiegała na Strudze vel Pijawce. Z tymże były pewne odstępstwa od tego, bowiem część wsi Klekoty należąca do dóbr Kruszyna co widać na mapie leżała już na lewym brzegu Strugi. Podobnie było z wsią Nowa Wieś położoną w dalszym biegu tej rzeczki, wieś ta bowiem należąca do dóbr Broniszew też w pewnej części leżała po obu stronach Strugi. Generalnie jednak poza tymi odstępstwami Struga vel Pijawka była granicą pomiędzy dobrami ziemskimi Kruszyna i Broniszew.
Franciszek Kołodziejczyk otrzymał swoją ziemię drogą nadania. Bowiem 19.02/2.03.1864 r. miało miejsce uwłaszczenie włościan w Królestwie Polskim. Mówiąc wprost chłopi otrzymywali na własność tę ziemię na której mieszkali i którą uprawiali. Wcześniej bowiem chłopi ziemi nie posiadali, a ich status można porównać do długoletniej dzierżawy gruntu. W zamian za dzierżawę musieli płacić czynsz właścicielowi ziemi bądź w określone dni pracować na jego gruntach czyli odrabiać pańszczyznę. Na podstawie ustawy z 19.02/2.03.1864 r. chłopom nadawano na własność tę ziemię i likwidowano jej zależność od dziedzica. Kończyły się czynsze i pańszczyzna. Chłop za otrzymaną ziemię nie musiał płacić, dziedzic natomiast za przejętą przez chłopów ziemię otrzymywał odszkodowanie od skarbu państwa. Ilość i rodzaj otrzymywanej ziemi wraz z imieniem i nazwiskiem tego, który ją otrzymał wpisywano do tak zwanych tabel likwidacyjnych. Dla wsi Klekoty oficjalnie tabelę tę sporządzono 12 czerwca 1867 r. Oczywiście do tabeli wykonywano też mapę.

14 czerwca 1929 r. mieszkańcy wsi Puchy złożyli skargę do Sądu Okręgowego w Piotrkowie przeciwko Stefanowi Lubomirskiemu o zwlekanie w wykonaniu zamiany gruntów we wsi Puchy na grunty w dobrach Kruszyna. Pozew złożyli:
1.Józefa i Mateusz małżeństwo Wójcik.
2.Ludwika Rzepecka wdowa.
3.Wiktoria i Jan małżeństwo Janeczek.
4.Walenty Wójcik.
5.Marianna 1voto Broniszewska 2voto Trajdos z mężem Kazimierzem.
6.Wawrzyniec Wójcik zamieszkały we wsi Puchy.
7.Konstanty Wójcik zamieszkały we wsi Broniszew Stary.
Skargę wyżej wymienione osoby motywowały następująco: Dnia 3 września 1917 roku została zawarta dobrowolna umowa pomiędzy właścicielami osad tabelowych Nr. 1 i 2 we wsi Puchy gmina Brzeźnica, powiatu Radomskowskiego z jednej strony, a pełnomocnikiem dóbr Kruszyna z drugiej strony, z umowy poświadczonej przez wójta gminy Brzeźnica dnia 27 maja 1919 r. zawartej pomiędzy Stanisławem Klimczykiem, właścicielem 1/3 części osady tabelowej Nr. 3 położonej we wsi Puchy, a pełnomocnikiem właściciela tychże dóbr, zostało wdrożone postępowanie o zatwierdzenie zamiany gruntów, które zostało zatwierdzone, a ugoda stanęła taka, że właściciele osad tabelowych Nr. 1, 2 i 1/3 części osady Nr. 3 we wsi Puchy oddają swe grunta ks. Stefanowi Lubomirskiemu na własność o przestrzeni ogólnej 33.2824 ha, a otrzymają w zamian za swoje grunta z gruntów majątku Kruszyna ogółem 54.9972 ha. Umowa ta została zatwierdzoną przez Urzędy Ziemskie i hipoteczne, grunt ten został wydzielony to jest, że nasze grunta zostały włączone do gruntów majątku Kruszyna, a natomiast nam z majątku Kruszyna przydzielono na każdą osadę, a mianowicie: Osada tabelowa Nr. 1: grunty orne 12.8357 ha, łąki 2.5297 ha, lasy 1.4239 ha, ziemia poleśna - brak, drogi i rowy 0.5427 ha, ogółem 17.3600 ha. Osada tabelowa Nr. 2: grunty orne 19.9050 ha, łąki 2.7065 ha, lasy - brak, ziemia poleśna 5.3298 ha, drogi i rowy 0.3823 ha, ogółem 28.3236 ha. 1/3 osady tabelowej Nr. 3: grunty orne 4.9120 ha, łąki 3.9191 ha, lasy - brak, ziemia poleśna - brak, drogi i rowy 0.2530 ha, ogółem 9.3136 ha. Łącznie wszystkie osady 54.9972 ha. Na powyższą zamianę został sporządzony plan przez geometrę Półrolę i także został zatwierdzonym czyli, że sprawa ta już została formalnie zatwierdzoną, a obecnie należy to tylko wprowadzić w życie. My zwracaliśmy się kilkakrotnie osobiście ustnie do Administracji Dóbr Kruszyna, o oddanie nam prawne posiadanie zamienione grunta w naszą używalność, lecz Administracja w dobrowolny sposób oddać takowego nie chce. Wobec powyższego prosimy Sąd Okręgowy: 1.zobowiązanie pozwanego ks. Stefana Lubomirskiego właściciela dóbr Kruszyna do oddania w naszą używalność gruntów otrzymanych za zamianę osad tabelowych Nr. 1 i 2 we wsi Puchy według tabeli i sporządzonego planu, 2.zasądzenie kosztów sądowych i za prowadzenie sprawy, 3.upoważnienia nas na wypadek gdyby oddania tej ziemi w dobrowolny sposób nie chciał, do wykonania tego na koszt pozwanego.
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie z dnia 6 maja 1930 r. zobowiązano Stefana Lubomirskiego do wykonania warunków umowy zawartej z właścicielami osad tabelowych Nr. 1, 2 i 1/3 3. 4 czerwca 1930 r. Stefan Lubomirski złożył skargę apelacyjną na ten wyrok. Sąd Apelacyjny w Warszawie na posiedzeniu publicznym w dniu 29 stycznia 1931 r. zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie z dnia 6 maja 1930 r. postanowił utrzymać i zasądzić od Stefana Lubomirskiego na rzecz powodów tytułem wynagrodzenia za prowadzenie sprawy w drugiej instancji 162 zł i 50 gr.
Do akt sprawy dołączono plan gruntów wydzielonych z dóbr Kruszyna i na mocy orzeczenia OKZ w Piotrkowie z dnia 30 lipca 1928 r. tytułem zamiany oddanych na własność włościanom wsi Puchy. Plan sporządził w 1926 r. geometra I klasy Stefan Półrola. Mapę tę prezentuję poniżej. Zaznaczono na niej również grunty przyległe, m.in. Klekoty. Na mapie zaznaczono numerami działki, które mieli otrzymać włościanie ze wsi Puchy:
1. Sukcesorzy Mateusza Wójcika i Michała Rzepeckiego - dział Nr. 1 o powierzchni 17.3600 ha.
2. Jan Janeczek - dział Nr. 3 o pow. 5.0684 ha, dział Nr. 8 o pow. 0.4498 ha, dział Nr. 9 o pow. 0.1276 ha, dział Nr. 7 o pow. 0.4086 ha, dział Nr. 6 o pow. 1.0211 ha. Razem powierzchnia 7.0755 ha.
3. Marianna Trajdos - dział Nr. 3 o pow. 5.0053 ha, dział Nr. 11 o pow. 0.3671 ha, dział Nr. 10 o pow. 0.1834 ha, dział Nr. 6 o pow. 1.5293 ha. Razem powierzchnia 7.0851 ha.
4. Konstanty Wójcik - dział Nr. 2 o pow. 8.2553 ha, dział Nr. 12 o pow. 0.3731 ha, dział Nr. 10 o pow. 0.6866 ha, dział Nr. 6 o pow. 2.5112 ha. Razem powierzchnia 11.8262 ha.
5. Wawrzyniec Wójcik - dział Nr. 4 o pow. 1.7769 ha, dział Nr. 5 o pow. 0.5599 ha. Razem powierzchnia 2.3368 ha.