Witam
Chciałbym dowiedzieć się czegoś bliższego na temat miejsca zwanego „rondo trzech krzyży”
Wiem że w trakcie powstania styczniowego w tym miejscu byli traceni powstańcy , a w czasie panującej na początku lat dwudziestych XX wieku zarazy chowano tu zmarłych.
Czy zachowały się jakieś informacje kto tam został pochowany i ewentualnie gdzie ich szukać.
Andrzej
Cmentarz szczególnego rodzaju istniał w XVIII i XIX w. na placu Trzech Krzyży przy ul. Warszawskiej. Chowano tu m.in. zwłoki zmarłych w czasie epidemii cholery (lata 30-te XIX w.) oraz skazanych na karę śmierci żołnierzy powstania styczniowego.
(...)Od niepamiętnych czasów stoją tu trzy krzyże. Dlaczego tu stoją? O! Z odpowiedzią na to pytanie jest gorzej. W rodzinie mojej żony (tu się wżeniłem, więc mieszkam 200 m stąd), istnieje przekonanie, że jest to miejsce, na którym postawiono krzyże jako wotum wdzięczności za to, że tu zatrzymała się dziewiętnastowieczna epidemia cholery i nie dotarła dalej do Częstochowy. Nie potrafiłem tego potwierdzić w źródłach. Natomiast znalazłem w nich, że był tu w XVIII i XIX wieku cmentarz, na którym chowano ofiary epidemii cholery. No i, przede wszystkim, było tu miejsce kaźni i pochówku powstańców styczniowych. Niektóre źródła sugerują, że szubienica prawdopodobnie była postawiona po przekątnej skrzyżowania, w miejscu Placu Bohaterów Getta. Należy pamiętać, że dzisiejszy wygląd ronda nie odpowiada XIX wiecznemu układowi tego miejsca, które wtedy nie było skrzyżowaniem, a jedynie końcem miasta przy drodze na Warszawę. Można więc założyć, że szubienica stała tuż obok cmentarza z trzema krzyżami, choć być może po drugiej stronie ulicy. Właśnie tutaj Rosjanie przeprowadzali egzekucje wziętych do niewoli powstańców, zwłaszcza tych z przegranej bitwy spod nieodległej Kruszyny (sierpień 1863). Miejsce nie było przypadkowe. Zaborca dobrze wiedział, że Częstochowa była zapleczem dla powstańców, a zwłaszcza częstochowskie szpitale aktywnie niosły pomoc rannym. Dlatego też z rozmysłem upokarzał i powstańców i miasto zadając jeńcom hańbiącą śmierć.(...)
