Przedwojenna emigracja zarobkowa Polaków

Znalazłam, jak sądzę, ciekawe źródła do badania przedwojennej emigracji zarobkowej. Są to spisy ludności miejscowości Bouligny we Francji z lat 1926, 1931 i 1936. Przejrzałam rok 1936. Najwięcej jest spisanych Włochów i Polaków, trochę Niemców, Czechów, Jugosłowian, kilkoro Rosjan, 1 Belg i 1 Portugalczyk.  Zauważyłam, że są rodziny polskie, które po tułaczce po Europie (różne miejsca urodzin dzieci) osiadły w tej miejscowości, znajdując pracę nie tylko w kopalni węgla d'Amermont-Dommary. Ale są też zapisane pojedyncze osoby jako pensjonariusze (goście), którzy przede wszystkim zostawali pracownikami w kopalni i którzy przyjechali na krótszy czas. Rodziny polskie pochodziły z bardzo wielu wsi podkarpackich, świętokrzyskich, dolnośląskich, kujawsko-pomorskich. Są także osoby z miast: Warszawa, Łódź, Lublin, Pabianice, Wieluń, Będzin, Sosnowiec, Kluczbork, Pila, Opoczno. Z Częstochowy są zapisani Janina Sikora, ur. w 1921 r., str. 41 oraz  Antoni Muszkiet, ur. 1900 r., str. 56. Wymienione są także osoby z okolic Częstochowy. Chodzi o Miedźno (Antoni Plaskacz, ur. 1902 r.), Nieradę (Józefa Pietrucha, ur. 1898 r.), Gorzelnię, Białą, Garnek, Kończyce, Dąbrowę, Wilkowiecko. Podane przeze mnie nazwy miejscowości nie wyczerpują listy wszystkich nazw; niektórych nie mogłam odczytać. Domy, w których ci ludzie mieszkali, są bardzo podobne do siebie i brzydkie. Większość Polaków osiedliła się w dzielnicy robotniczej przy Rue Germerau. Poszukiwania rozpoczęłam wczoraj na podstawie widokówki z Bouligny, jaką mój dziadek Roman Bajdowski a. Baldowski przysłał najprawdopodobniej w liście do babci Weroniki z podpisem na odwrocie: „Widok, gdzie pracuję”. Na widokówce brak daty. Kiedy jeszcze żyli Dziadkowie, nie zapytałam, w których latach dziadek Roman wyjeżdżał do pracy we Francji i w Belgii. Teraz pozostaje żmudne przeszukiwanie ksiąg. Czy znajdę, nie wiem. Podaję adres strony z księgami adresowymi Bouligny:
archives.meuse.fr/search/results?formUui...cName%5B%5D=Bouligny  

Witam Serdecznie. Moi przodkowie też emigrowali zarobkowo w latach na pewno 1910 - 1912  . Tylko do Niemiec w okolice miejscowości Kannawurf i Leubingen.   Może wie pani gdzie szukać jakichś informacji ?  Urodzili się tam bracia mojej babci.  
Pozdrawiam 
Tomek

Przykro mi, ale nie wiem, jak mogłabym Panu pomóc. Nie badałam zagadnienia migracji Polaków w celach zarobkowych przed II wojną światową. Po prostu miałam trochę szczęścia. Po skojarzeniu sobie, że na nieostemplowanej i niezaadresowanej pocztówce, przedstawiającej Bouligny, zachowało się pismo mojego dziadka, o którym wiedziałam, że wyjeżdżał do Francji i Belgii, zaczęłam szukać informacji o tej miejscowości. I wtedy zobaczyłam na stronie Bouligny archiwalne materiały z trzech lat. Przejrzałam całą księgę i spostrzegłam, że w spisie jest wielu Polaków, którzy tam się osiedlili, bo mieli dzieci urodzone już w tej miejscowości. Było też dużo pojedynczych osób, zapisanych jako „mineur” (górnik). I od razu podzieliłam się tą wiadomością, wpisując link do strony. Może ktoś zdobędzie tam informacje dotyczące swoich przodków.A na Pańskie pytanie może odpowie ktoś, kto zna bliżej to zagadnienie. Pozdrawiam serdecznie, życząc owocnych poszukiwań Alicja

W księdze adresowej Bouligny z 1931 r. znalazłam rodzinę z Przystajni i potwierdziłam w wyszukiwarce Geneteki. Chodzi o Adama Radlaka z miejscowości Ługi, par. Przystajń, ur. 1896, akt 221, s. Feliksa Radlaka i Marianny Praskiej. Adam ożenił się w 1922 r. ze Stefanią Pietrzak, a. 40. W przeszukiwanej przeze mnie księdze odnośnie do Adama Radlaka jest zapis, że mieszkał w odległej od Bouligny ok. 5 km małej miejscowości Joudreville i tam pracował jako robotnik. Jego rodzinę stanowili żona Stefania i czworo dzieci, z których dwie córki Lucyna i Genowefa urodziły się jeszcze w Polsce, natomiast trzecia córka Stefania w 1928 w Piennes, a syn Edmund w 1929 w Bouligny. Można więc określić, kiedy rodzina wyemigrowała do Francji.
archives.meuse.fr/ark:/52669/f4kh15lmx29...29-9235-95406583e335
W kraju, prócz rodziców, z urodzonych sześciu braci (Franciszek, Józef, Michał, znów Franciszek, Stefan, Feliks) oraz dwu sióstr (Eleonory i Marianny) przeżyło pięcioro rodzeństwa Adama. Mam nadzieję, że może dla kogoś ta informacja będzie przydatna.

 Przejrzałam ostatni z dostępnych rejestrów mieszkańców Bouligny z roku 1926. Dla siebie, niestety, niczego nie znalazłam, ale mam satysfakcję, że może komuś z Państwa przydadzą się informacje o tym źródle genealogicznym. Otóż, w roku 1926 są zapisani, pochodzący z Częstochowy Paweł Zajonc (Zając), ur. w 1896, zam. w pobliskim Saint-Pierre przy Rue Van Der Masen, robotnik w kopalni d’Ammermont-Dommary, str. 13:
archives.meuse.fr/ark:/52669/c31mw0sjkbf...0f-876c-a96d846822ab
oraz Karol Slazak (Ślęzak), ur. w 1891, robotnik, mieszkający i pracujący w Joudreville, str. 56: archives.meuse.fr/ark:/52669/c31mw0sjkbf...fd-9e57-1be1708b667a

Jeśli Państwo zechcą skorzystać z moich spostrzeżeń, są one następujące:
1.      Na oficjalnej stronie Bouligny są podane w rozwijanej liście nazwy innych miejscowości i gmin we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Moza. Sprawdziłam wyrywkowo i są Polacy, ale bardzo nieliczni.
2.      Nazwy miejsc urodzin Polaków są bardzo trudne do odszyfrowania dla przeglądających ze względu na to, że w Polsce metryki z lat 1868 do 1914/15 sporządzane były w języku rosyjskim i Francuzi zastosowali transkrypcję, bo transliteracja była niemożliwa dla raczej nieznających cyrylicy urzędników. Ponadto Polacy przybywali z małych wiosek, których nazw na ogół nie mamy w pamięci. W niektórych przypadkach pomaga głośne wymówienie odczytanej nazwy i sprawdzenie w Google Maps.