Prośba o tłumaczenie aktu małżeństwa po łacinie + prośba o porady

Witam
Proszę o pomoc w tłumaczeniu aktu ślubu Franciszka Olczak i Agnieszki Fatek z 1795r.

www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M...W-V?i=631&cat=437880

Ponadto, (jako że dopiero rozpoczynam swoje raczkowanie w płaszczyźnie aktów pisanych po łacinie, jak i jakimkolwiek poruszaniu się po księgach sprzed 1810r.) powiedzcie proszę:
1) dlaczego w ogóle historycznie wyniknęło tak, że to właśnie od ~1800/1810 w parafiach zaczęto pisać po polsku i zmieniła się cała konstrukcja aktów?
2) jak "głęboko" w czasie sięgają te łacińskie akta, tzn. wiem że szlachta i ludzie możni pisali się i pewnie od 1400, ale tacy zwykli rolnicy od kiedy byli pisani w aktach? Do jakich roczników dotarliście najgłębiej w swoich drzewach?
3) jak najbardziej wiarygodnie poruszać się metodą dedukcji po aktach łacińskich? W przypadku aktów polskich (później rosyjskich) nauczyłem się potwierdzać wiarygodność danych o konkretnej osobie,  porównując informację o jej dzieciach, małżonkach i rodzicach, zaware odpowiednio w aktach urodzenia, małżeństwa i zgonu. Czy w aktach łacińskich jest podobnie? Można w akcie urodzenia poznać imiona,nazwiska i wiek rodziców, czy w akcie ślubu są zawarte imiona i nazwiska rodziców, czy w aktach zgonu zawierano dane o rodzicach i małżonkach?

Wybaczcie że tak wiele pytań w jednym poście, ale od dawna mnie to nurtuje, a nie mam póki co doświadczenia w tej płaszczyźnie.
Pozdrawiam serdecznie

Trochę daleko od ziemi częstochowskiej, bo to parafia Czerwińsk na Mazowszu, ale jedziemy.

11 I 1795 ks. Stanisław Wyszkowski zatwierdził małżeństwo pom. Pracowitym Franciszkiem Olczakiem, kawalerem i wdową Agnieszką Falkówną, świadkowie Leon Kołodziejak i Wincenty Jakubiak i liczni inni, zapowiedzi w parafiach pana młodego i panny młodej ogłoszone w 3 kolejne święta Obrzezania Pańskiego (Nowy Rok), niedzielę Vacat i Trzech Króli, przed ślubem jeszcze udzielono narzeczonym sakramentu bierzmowania.

Odnośnie do Pańskich pytań, to warto przypomnieć, że genealogia jest nauką pomocniczą historii i, vice versa, znajomość podstawowych faktów historycznych bardzo pomaga w badaniach genealogicznych. Poza tym kopalnią wiedzy jest Internet, gdzie można znaleźć (prawie) wszystko.

I tak, kościół katolicki wprowadził stopniowo ewidencję chrztów (Liber baptisatorum), małżeństw (Liber copulatorum) i zgonów (Liber mortuorum) od sobory trydenckiego ( pl.wikipedia.org/wiki/Sob%C3%B3r_trydencki ). Wskutek rozbiorów ( pl.wikipedia.org/wiki/Rozbiory_Polski ) w każdym z trzech zaborów stosowano odmienne formy zapisu: pl.wikipedia.org/wiki/Wyznaniowa_ksi%C4%99ga_metrykalna

Dla ziem polskich (zwłaszcza pod zaborem rosyjskim) zasadnicze zmiany w zapisach metrykalnych nastąpiły po utworzeniu Księstwa Warszawskiego ( pl.wikipedia.org/wiki/Ksi%C4%99stwo_Warszawskie ) - wtedy wszedł język polski, który jednak czasami pojawiał się już w XVIII wieku w niektórych parafiach (np. zgony u św. Floriana w Krakowie). Proboszczowie stali się urzędnikami stanu cywilnego i byli zobligowani do zapisu (do 1825) wszystkich urodzeń, ślubów i zgonów, bez względu na wyznanie - stąd w księgach z tego czasu sporo zapisów dotyczących Żydów. Kolejna ważna zmiana to - w ramach represji po powstaniu styczniowym ( www.historia.azv.pl/represje-carskie-po-...ia-styczniowego.html ) - nakaz władz carskich, aby od wiosny 1868 Kościół prowadził księgi w języku zaborcy, w wyniku czego aż do wyparcia Rosjan przez Niemców 1915-16 mamy przez prawie pół wieku zapisy po rosyjsku. Potem wraca polski, ale przez cały XIX wiek niektóre parafie prowadzą równolegle księgi łacińskie. Następne zmiany pojawiają się po II wojnie światowej.

Odnośnie do czytania ksiąg zapisywanych po łacinie, to już kilkakrotnie zamieszczałem na tym forum słowniczki najczęstszych sformułowań w tym języku w księgach kościelnych - proszę pogrzebać przy użyciu wyszukiwarki. A ze źródeł w sieci szczególnie polecam:

www.moremaiorum.pl/jak-odczytywac-lacins...-chrzty-sluby-zgony/
andreovia.pl/publikacje/genealogia/item/...tare-akty-po-lacinie
genealogia.okiem.pl/forum/viewtopic.php?f=12&t=16963

Kolejna trudność to często inny niż obecny kształt liter, ale i tu Internet wiele może nauczyć. Życzę powodzenia w nauce i w samodzielnej pracy nad aktami. Każdy odczytany akt przynosi sporo satysfakcji.

Bardzo dziękuję za tak wyczerpującą odpowiedź! Z takim zasobem informacji, zdecydowanie łatwiej będzie się doszkolić historycznie i dalej coś odszukać.
Pozdrawiam!

Czyli jak widzę rodziców państwa młodych nie ma wymienionych w akcie małżeństwa (jak to miało miejsce w aktach polskich/rosyjskich po roku 1810). Jak wtedy iść "wgłąb"? Mogę odszukać ~20lat wcześniej akt urodzenia kogoś o tym imieniu i nazwisku, ale nie będę mógł zyskać pewności poprzez porównanie imion rodziców...

Zanim zacznie się szukać do tyłu i do przodu, najpierw trzeba skorzystać z wszelkich możliwych wyszukiwarek, przede wszystkim z Geneteki: geneteka.genealodzy.pl

Często zamieszczane są tam linki do konkretnych stron ksiąg. Wpisując w wyszukiwarkę "Olczak Franciszek", szybko dowiedziałem się, że zmarł 3 V 1825 w wieku (bardzo przybliżonym w tamtych czasach) 60 lat, czyli urodził się c1765:

metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=2&z...4.jpg#zoom=1&x=0&y=0

A wdowa po nim Agnieszka wyszła ponownie za mąż za wdowca Macieja Kierzkowskiego 23 XI 1830, kiedy miała lat (około) 52 (ur. c1778) i są wpisani jej rodzice Walenty i Rozalia z Boguszyna:

metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=2&z...om=2.25&x=1410&y=158

Warto też zbadać akty dotyczące rodzeństwa, z jednego wynika, że matka Agnieszki to Rozalia z domu Wrona, najprawdopodobniej ur. 1753. I tak dalej, po nitce do kłębka.

PS Przypuszczam, że Pański Franciszek Olczak został ochrzczony w sąsiedniej parafii Radzikowo 4 X 1767 ( www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M...L-J?i=457&cat=437880 ) i był synem Piotra i Marianny, którzy pobrali się w tejże parafii 16 I 1751 ( www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M...R-Z?i=478&cat=437880 ). Piotr, syn Jana i Ewy, został ochrzczony 25 IV 1727 ( www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M...J-G?i=411&cat=437880 ), a zmarł 1795.

A ja myślałem że już w miarę sprawnie poruszam się po aktach! Chapeau bas i ogromne dzięki