Mlyny i mlynarze - okolice Czestochowy

parafia Kruszyna i okolice

Młyn Kijowski
W górnym biegu Warty, powyżej Łęgu w Kijowie również funkcjonował młyn. Wzmianka o osadzie młynarskiej wraz z karczmą z 1883 r. mówi o łącznej liczbie 4 domów, 19 mieszkańcach i 44 morgach ziemi/Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego…t.IV, str. 94, hasło Kijów/. Ostatni młyn wodny w tym miejscu istniał do 1950 r. kiedy to uległ pożarowi.Był to budynek podobny do tego w Łęgu-początkowo miał koło podsiębierne, 2 pary kamieni francuskich, żubrownik, perlak i jagielnik, oraz drewniane urządzenia wodne, zaś około 1925 r. założono tu turbinę, 2 pary walców i maszynę czyszczącą nowszego typu. Osada młynarska w Kijowie rozwinęła się w I poł. XX w. gdy właścicielami zostali Tasarze- młynarze o ogromnym znaczeniu. Rodzina Tasarzów, działająca głównie na ziemi radomszczańskiej – tu w Kijowie dzierżawiła młyn od książąt Lubomirskich. Tasarz Stanisław (ur. ok. 1866 r) razem z II żoną Anną Marianną zd. Wolniewicz(zm. 1939 r. w Kijowie) dzierżawili młyn w Kijowie od końca XIX w. Następnie ich dzieci – synowie: Bolesław, Władysław i Zygmunt oraz córki Helena i Stefania , zarządzali młynem do 1946 r. Dzierżawcami młyna w Kijowie byli też: Skwarski, Reicher , Makiela. W trakcie indeksacji natrafiłem też na młynarzy z Kijowa, z lat wcześniejszych niż młynarze z rodziny Tasarzów jak: 1/ Gonera Szymon(zmarł rok 1820); 2/Woszczyński Andrzej- rok 1845; 3/ Pytlowski Stanisław – rok 1826 i Pytlowski Bogumił- zmarł w wieku 80 lat w 1825 r. w Kijowie.

Nie tylko o młynach ,jak nie płacić cła w Kłobucku ,do jakiej karczmy wstąpić ,jaki podatek zapłacić,może jest na forum ta strona ,ale nie natrafiłem
www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=7613&q=Ostrowy&d=0&t=0

Polecam ForumJurajskie.Pl.
W czesci historia i zabytki regionu jest rowniez watek - mlyny wodne.
Pozdrawiam B. Rakowska

Dziękuję za mapę, jest tam młyn mojej rodziny w Wiercicy

Pozdrawiam.
Maria

MŁYNY KLUCZA KOZIEGŁOWSKIEGO
Proszę spojrzeć co dziś znalazłem w swojej biblioteczce .

"Almanach Ziemi Koziegłowskiej"
pod redakcją dr Józefy Wiśniewskiej.

W XVII w. klucz koziegłowski był silnym ośrodkiem młynarstwa. Notujemy tu łącznie 8 czynnych młynów. Młyn Kuźniczy wybudowano zapewne nad Wartą w Kuźnicy Starej, gdzie w 1668 r. działał już inny młyn, zwany Nowym, a kierował nim niejaki Opara.
Młyny nie służyły wszak tylko do mielenia zboża, ale produkowano w nich także kaszę, olej, mielono słody, ubijano sukno. W okresie staropolskim nie radzono sobie jednak technicznie z problemem transmisji energii do kilku urządzeń jednocześnie. Stąd też jedno koło obsługiwało tylko jedno urządzenie.
W 1783 r. przy młynie zwanym "Flak", położonym na Warcie w pobliżu Koziegłówek funkcjonował tartak.
Młynarze z dóbr biskupich dzierżawili najczęściej młyny na tzw. trzeciej mierze, tzn. musieli oddawać panu feudalnemu trzecią część zboża z dochodu pobieranego z każdego zmielonego korca, budynki natomiast nie były ich własnością. Obowiązki i świadczenia były zróżnicowane.Oddawali dziesięcinę w zbożu i płacili czynsz do kasy biskupa i kapituły katedralnej, proporcjonalny do dochodów, od 2 florenów wzwyż. Do nich należała troska o budynki młyna, groble i stawy, w których doglądali biskupich ryb, pomagali przy łowieniu i ponownym zarybianiu. Zobowiązani byli także do mielenia dworskiego zboża i tłuczenia kaszy bez pobierania opłaty. W razie zerwania stawu mieli obowiązek solidarnej, wzajemnej pomocy. Na rzecz folwarków biskupich świadczyli, zarówno pańszczyznę pieszą, jak i konną w zróżnicowanym wymiarze. Trzymali też dworskie wieprze lub uiszczali pewną kwotę pieniężną w ramach tej daniny. inny ciężar tzw. siekierne, zobowiązywało ich do pracy z siekierą na rzecz biskupa.
Słody, które przemieliły młyny poddawane były dalszej obróbce w browarach [..] Najbliższy browar, choć niewielki znajdował się w Kuźnicy Starej. Tam też wypalano gorzałę w dwóch gorzelniach.

Wesołych Świąt Wielkanocnych!
Tomek Janas

parafia Kruszyna i okolice

Młyny w Widzowie
Na terenie dawnej gminy Konary, wcielonej następnie do obecnej gminy Kruszyna, znajdowały się 2 młyny motorowe w Widzowie, w tym jeden w tutejszym majątku. Według Stanisława Pruciaka: drewniany młyn należący do majątku Woźniakowskich w Widzowie znajdował się po lewej stronie drogi wychodzącej z Widzowa na wschód w kierunku Zawady. Pracował dla potrzeb dworu. Prawdopodobnie już przed wojną zasilany był energią elektryczną. W około 1927-30 prowadził go w dzierżawie Franciszek Kobyliński. Obecnie sam obiekt młyna nie istnieje. W latach okupacji niemieckiej do jego właściciela H. Woźniakowskiego przywożono na skład zdemontowane maszyny z okolicznych młynów w ramach odgórnego zarządzenia władz okupanta. W Widzowie znajdował się jeszcze jeden młyn należący do Teofila Borwańskiego wybudowany w latach 50. Był w pełni przygotowany do ekspoatacji ale nigdy nie został uruchomiony. Stoi do dnia dzisiejszego przy drodze z Widzowa do Kruszyny.

Jacków
Budowę młyna motorowego w Jackowie rozpoczął w latach 1938-1939 Józef Turek. Jako budulec posłużył mu kamień i pustaki, jednakże obiekt przez okres okupacji stał nieukończony. Znajdował się on we wsi na tzw. „gościńcu”. Wg. znawcy tematu Sławomira Pruciaka-młyn w Jackowie uruchomiono po raz pierwszy w roku 1946. Jednakże 2 lata później został ponownie zamknięty. Kolejny raz młyn uruchomiono w październiku 1956 r. Pod koniec lat 70, właścicielem młyna został syn Józefa, Stanisław Turek, który korzystał z młyna, dopóki budynek się nie spalił pod koniec lat 90 XX wieku. Młyn specjalizował się w przemiale mąki żytniej i śruty. Początkowo napędzany był silnikiem spalinowym. Po zelektryfikowaniu miejscowości Jacków napędzano go elektrycznie.

Młyn w Kruszynie „Sadzawka Młyn”
Na mapie zamieszczonej przez kol. Hurasa, z lat 1802-1803 zaznaczony jest „Sadzawka Młyn” w Kruszynie. Wg informacji mieszkańców Kruszyny były tu „stawy Cera” i zapora na rzece. W latach 60 XX wieku płynął tu jeszcze potok zwany Strugą i była grobla tuż za domem pod nr Cegielnia 9. Dzisiaj już tutaj nic nie płynie, chociaż tereny są trochę podmokłe.