Sławomir Worwąg napisał: W alegatach do aktów małżeństw z 1822 roku powinien być komplet metryk załączonych do aktu małżeństwa, także akt zgonu ojca pana młodego. Alegata się zachowały i są dostępne w AP Częstochowa.
Dodam jeszcze, dla osób, które niekoniecznie się orientują: generalnie w latach 1808-1825, na terenach Królestwa Polskiego, obowiązywały Urzędy Stanu Cywilnego, które, z reguły, pokrywały się z ówczesnymi katolickimi parafiami, ale rejestrowały również UMZ tzw. innowierców, czyli niekatolików i żydów. Z reguły urzędnikiem stanu cywilnego był proboszcz parafii katolickiej, ale zdarzały się wyjątki. Z tego powodu każda małżeńska para miała obowiązek dostarczenia przed ślubem odpisów swoich aktów urodzenia, aktów zgonów zmarłych rodziców, bądź zmarłych małżonków.
Dlatego też warto podczas poszukiwań wziąć to po uwagę, ponieważ możemy bardzo prosto uzyskać ważne akty swoich przodków.
Po roku 1825 (niestety dla nas), dodatkowe akty były dołączane, ale wyłącznie jeżeli małżonek pochodził spoza parafii, w której był ślub.
The following user(s) said Thank You: Roman Wierus, Maria Nowicka-Ruman, Marek Golachowski
Poprzedni mój wpis gdzieś "przepadł" a po 1825 roku sposób prowadzenia akt stanu cywilnego na terenie zaboru rosyjskiego regulowały przepisy Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego uchwalonego 13 czerwca 1825 roku, a obowiązującego od 1 stycznia 1826 roku.
Zgodnie z postanowieniami Kodeksu, świecka rejestracja zdarzeń stanu cywilnego zrównana została z rejestracją kościelną, w wyniku czego złączone zostały akta stanu cywilnego z metrykami kościelnymi. Zapis ten określony w art. 71 Kodeksu dotyczył osób należących do tak zwanych wyznań chrześcijańskich, czyli: rzymskokatolickiego, greckokatolickiego, prawosławnego, ewangelicko – augsburskiego i ewangelicko-reformowanego. Oznaczało to, że osoby duchowne, w przypadku wyznania rzymskokatolickiego – proboszczowie parafii, po odprawieniu określonego obrzędu religijnego (chrztu, ślubu, pogrzebu) spisywali akta stanu cywilnego.
Rejestracja aktów prowadzona była w dwóch odrębnych seriach ksiąg – księgach unikatów (pierwopisów) i duplikatów (wtóropisów). Unikaty zakładane były osobno dla aktów urodzeń, małżeństw i zgonów. Prowadzono je przez dowolna liczbę lat, aż do zapisania wszystkich kart w danym tomie. Natomiast księgi duplikatów zakładane były na każdy rok kalendarzowy i rejestrowano w nich (w wydzielonych częściach) wszystkie rodzaje aktów. Po zamknięciu księgi dla poszczególnych rodzajów akt sporządzany był skorowidz alfabetyczny z odniesieniem do numeru metryki. W przypadku akt małżeństw skorowidz sporządzano według nazwiska mężczyzny. Pierwopisy przechowywane były w miejscu ich wytworzenia, czyli w parafiach, natomiast wtóropisy przekazywano do archiwum hipotecznego właściwego sądu pokoju.
Oprócz unikatów i duplikatów ksiąg w parafiach gromadzone były tak zwane alegaty, czyli dokumenty załączane do akt małżeństw (zwane również aneksami lub aktami zbiorowymi). Stanowiły je takie dokumenty jak: odpisy metryk urodzenia lub chrztu małżonków, w przypadku ponownego ślubu akta zgonu zmarłego małżonka, zapowiedzi wygłaszane w parafiach. Alegaty składane były z duplikatami ksiąg metrykalnych w archiwach sądowych.
Szczegółowe zasady sporządzania aktów stanu cywilnego regulował wspomniany wyżej Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego i wydawane do niego akty wykonawcze. Normatywy te określały zarówno treść i formę aktów, termin dokonywania rejestracji od momentu zdarzenia, jak i sprawy związane z przygotowaniem ksiąg.
Dużą wagę przywiązywano również do odpowiedniego zabezpieczenia akt stanu cywilnego – miały być one spisane na papierze dobrej jakości, a same księgi miały posiadać solidne i trwałe oprawy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami duchowni pełniący funkcję urzędników stanu cywilnego nie mogli dokonywać żadnych poprawek lub skreśleń w sporządzonym już akcie. Niedopuszczalne było również stosowanie skrótów bądź oznaczanie liczb cyframi – daty zapisywano słownie. Od 1868 roku, na mocy przepisów Komitetu Urządzającego z dnia 10/22 listopada 1867 roku, akta stanu cywilnego sporządzane były w języku rosyjskim. Wprowadzona została również podwójna datacja, według kalendarza gregoriańskiego i juliańskiego. Rejestracja akt stanu cywilnego w parafiach prowadzona była do 1945 roku. Od 1 stycznia 1946 roku, na mocy przepisów Dekretu Rady Ministrów z dnia 25 września 1945 roku Prawo o aktach stanu cywilnego, rozpoczęły działalność państwowe urzędy stanu cywilnego.
Bardzo szczegółowe opracowanie historii i techniki sporządzania metryk. Dziękuję.
Język polski wrócił do metryk:
"Rozporządzeniem Naczelnego Wodza armii z 23 kwietnia 1915 L.9 zawartem w dzienniku rozporządzeń C. i K. zarządu wojskowego w Polsce, część III, rozkazano prowadzić metryki w języku polskim.
Gidle, dnia 20 maja 1915. roku."
Podpis X.Jordana Stano
Taki zapis widnieje w księdze metrykalnej chrztów w Gidlach między metryką 77 (po rosyjsku z 3/16.05.1915) a 78 - po polsku z 26.05.1915.
