W książce " Z dziejów najnowszych Częstochowy" pod red. R.Szwed
i W.Palus, wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie
jest artykuł pana Jerzego Mizgalskiego pod tytułem "Udział społeczeństwa międzywojennej Częstochowy w akcjach na rzecz oświaty wychowania".
Znalazłem w tym artykule (strona 115, 116) wzmiankę
o sierocińcu na ulicy Piotrkowskiej 12, w którym najprawdopodobniej przebywał Pani pradziadek.
Poniżej zamieszczam wzmiankę
"Towarzystwo Opieki nad Bezdomnymi Dziećmi - prowadziło od 1906 roku zakład opiekuńczy dla chłopców i dziewcząt.
Zakład Towarzystwa został założony w 1906 roku z inicjatora ks. SŁ Kowalskiego jako
„ Sala zajęć Św. St Kostki dla chłopców". W roku 1911 przemianowano
go na Zakład Towarzystwa Opieki nad Bezdomnymi Dziećmi, otaczając opieką zarówno chłopców jak i dziewczęta.
Mieścił się on przy ul. Piotrkowskiej 12. Opiekunem zakładu był ks. Wróblewski a wychowawczyniami siostry Stefania i Taida.
Towarzystwo nie dysponowało własnymi funduszami, a na utrzymanie wychowanków czerpano środki: z Magistratu
, poszczególnych gmin powiatu częstochowskiego z których pochodzili wychowankowie bądź, Rady Opiekuńczej.
Rada Opiekuńcza subsydiowała pobyt 16 wychowankom. O potrzebie powołania tej placówki świadczy fakt, iż tylko cztery razy
w latach 1919-28 liczba miejsc była większa od liczby przebywających w niej wychowanków, przy czym należałoby zwrócić uwagę,
iż w tym samym okresie pięciokrotnie liczba wychowanków przekroczyła liczbę miejsc. Zestawienie dotyczące działalności zakładu w latach 1919-28 zawarte jest w tabeli poniżej.
Tabela: WAP w Cz.,Mag. Cz.,Opieka społeczna, sygn. 7446
Z zamieszczonych informacji można wnioskować, że począwszy od 1919 roku dzienny koszt utrzymania jednego wychowanka
systematycznie wzrastał. W ciągu pięciu lat to jest do 1923 wzrósł przeszło 13-krotnie. Rok 1928 był rokiem kryzysowym.
Katastrofalna sytuacja kraju spowodowała obniżenie wydatków na oświatę i opiekę społeczną. Roczny koszt utrzymania zakładu
zmalał prawie do 10 tys. złotych w stosunku do roku 1927. W lutym 1929 roku
w zakładzie przebywało 19 dzieci do lat 7,41 dziewcząt powyżej 7 lat i 31 chłopców.
W rok później w zakładzie znalazło opiekę 105 wychowanków, a koszt utrzymania jednej
osoby na rok wynosił 52,70 zł. 31 grudnia przebywało w zakładzie 120 dzieci a w 1932 roku 96 dzieci.
Dzienny koszt utrzymania jednej osoby wynosił wtedy 1,80 zł.
Jako cel główny Zakład stawiał przed sobą opiekę nad dziećmi bezdomnymi i żebrzącymi.
Placówka zajmowała się nie tylko zapewnieniem elementarnych potrzeb wychowanków ale zapewniała
im staranne wychowanie i naukę, przygotowując do samodzielnego życia.
Po opuszczeniu Zakładu starano się nie tracić kontaktu z podopiecznymi
często pomagając im w znalezieniu pracy czy pokonywaniu innych problemów
życiowych w drodze do pełnej samodzielności i stabilizacji."
Proponuje skontaktować się z autorem artykułu
dr hab. Jerzy Mizgalski
j.mizgalski@ajd.czest.pl
tel. 034-361-14-25
Wydział Filologiczno-Historyczny
Akademia im. Jana Długosza
w Częstochowie
Instytut Nauk Politycznych
Zakład Polityki Lokalnej:
42-200 Częstochowa
Al. Armii Krajowej 36a
wfh@ajd.czest.pl
Prawdopodobnie budynek, w którym mieściło się "Towarzystwo Opieki nad Bezdomnymi Dziećmi" na ulicy Piotrkowskiej 12
nadal istnieje. Obecnie jest to ul. Piotrkowska 17. Mieści się tam "Niższe Seminarium Duchowne"
Na stronie internetowej seminarium (
www.nsd.niedziela.pl/kalendarium.php
) możemy przeczytać:
"1.IX.1952 -Zakwaterowanie seminarzystów w części budynku domu dziecka w Częstochowie przy ul. Piotrkowskiej 17.
Opiekę gospodarczo-administracyjną obejmują siostry Służebniczki NMP Staromiejskie." (sierociniec podobno istniał do 1952 roku)
Może w seminarium posiadają informację na temat sierocińca lub może udzielą informacji, gdzie można je znaleźć.
W jednym z poprzednich wątków pytała Pani o Króla Cygańskiego pochowanego na Cmentarzu Rocha w Częstochowie.
Nazywał się Aleksander Kwiatkowski ur. 10.03.1923, zm. 15.12.1983.
Grób znajduje się w sektorze 2, rząd C, nr grobu 2.
www.polskie-cmentarze.com/roch/czestocho...=31386&inni=0&cinki=
W grobie są pochowane jeszcze dwie osoby, wszystkie o tym samym nazwisku.
www.polskie-cmentarze.com/roch/czestocho...ale&idg=31386&inni=1
Na Cmentarzu Rocha znajdują się jeszcze inne groby cygańskie jednakże z tego co wiem nie leży tam nikt
o nazwisku Cygan lub Cygański \ Cygańska.