11 marca 2009 gościliśmy na naszym spotkaniu dr. Jacka Laberscheka, członka Polskiej Akademii Nauk, mediewistę, autora wielu opracowań dotyczących historii osadnictwa w średniowieczu, w tym współautora "Słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w średniowieczu".

Oto fragment referatu dr. Laberscheka.

Historycy dzielą okres średniowiecza na cztery części:

  • do roku 1250 - okres przedlokacyjny, brak źródeł: do naszych czasów zachowało się jedynie 11 dokumentów
  • 1251 - 1320 - pierwsze lokacje na prawie czynszowym (m.in. Mstów, Kłobuck, Lelów), brak źródeł; przywrócenie Królestwa Polskiego; powrót cypla Kłobuckiego do Polski
  • 1321 - 1370 - koniec panowania Piastów, lokacje Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, zachowane dokumenty świętopietrza (daniny na rzecz papiestwa); translacje Kłobucka, Lelowa, Żarnowca
  • 1371 - 1500 - powstawanie osad wyspecjalizowanych; bogaty materiał dokumentalny: księgi sądów ziemskich, grodzkich, kościelnych i in.

Ziemie Górnego Śląska do końca XII w. należały do Małopolski. Głównym ośrodkiem regionu był Kłobuck. Po utracie cypla Kłobuckiego na rzecz Opolan, jego rolę stopniowo przejmował Lelów.

Bogata jest w naszym regionie historia hutnictwa, jest wiele pozostałości po średniowiecznych kuźnicach, m.in. Herbołtowskiej (1370, późn. Panki), Przystajeńskiej (1409) i in.

Aktualny stan badań nad osadnictwem średniowiecznym obejmuje pozycje takich autorów jak:

  • Stanisław Arnold
  • Stanisław Zajączkowski ojciec i Stanisław Zajączkowski syn
  • Ryszard Rosin
  • ks. prof. Jan Związek
  • oraz oczywiście nasz prelegent Jacek Laberschek

Ponadto wśród autorów opracowań obejmujących nasz regionu wymienić należy:

  • ks. Muznerowski (Krzepice)
  • prof. Ryszard Kołodziejczyk (przewodniczył zespołowi opracowującemu monografię Częstochowy)
  • Zbigniew Perzanowski (Kłobuck)
  • prof. Feliks Kiryk (miasta Jury)
  • ks. Henryk Błażkiewicz (Pilica)
  • Marceli Antoniewicz (Żarki, grody obronne)
  • Jacek Laberschek (Kłobuck, Częstochowa)
  • Stanisław Szafraniec, prof. Janusz Zbudniewek (Jasna Góra)
  • Leokadia Matusik (Mstów)
  • Benedykt Zientara, Jerzy Zimny, Jacek Laberschek (historia hutnictwa)

Dziękujemy za przybycie i już zapraszamy na kolejne spotkanie 8 kwietnia.


Logowanie